Beden Eğitimi ve Spor derslerinde, ders dışı egzersizlerde, törenlerde, milli bayramlarda vs. düzeni sağlamak için verilen komutlar ile grubun ortak ve ahenkli hareket etmesini sağlayan alıştırmalara düzen alıştırmaları denir.
Düzen alıştırmaları ne kadar yüksek başarıyla uygulanırsa, hem zamandan hem de dersten alınan verim yönünden önemli bir kazanç elde edilecektir.
Düzen alıştırmalarını özümseyen ve uygulayan öğrenciler zamanı ve kaynakları verimli kullanma, düzenli hareket etme, grup disiplininin sağlanması, lidere uyma, hızlı karar alabilme ve uygulama becerisi gibi kabiliyetler kazanacaktır.
DÜZEN ALIŞTIRMALARINDA KOMUTLAR
Komut, herhangi bir hareketin yaptırılması için yüksek sesle, kısa ve net bir şekilde söylenen, kalıplaşmış emirlerdir.
Düzen alıştırmaları nda iki tür komut bulunmaktadır. Bunlardan ilki bildirim komutudur. Bildirim komutu uygulanacak hareketin hazırlık aşamasında söylenir. Uyarıcı komuttur. Öğrenci bu komuttan sonra harekete geçmez, yaptırım komutunu bekler. Yaptırım komutu ise, bildirim komutu ile zihnen hazırlığı yapılmış hareketin uygulamaya geçirilmesi için verilir. Kısacası yaptırım komutu verildiğinde, verilen emir/komut yerine getirilir. Bildirim ve yaptırım komutları arasında 2-3 saniye beklenir.
DİKKAT! Bildirim komutu eğer ”rahat duruş” pozisyonundayken verilmişse, derhal ”hazır ol” duruşuna geçilir ve yaptırım komutu beklenir.
ÖRNEKLER:
- “Sola Dön!“ komutunda ”Sola” kelimesi bildirim komutu; “Dön” kelimesi yaptırım komutudur.
- “Geriye Dön!“ komutunda ”Geriye” kelimesi bildirim komutu; “Dön” kelimesi yaptırım komutudur.
- “Yerinde Say, Marş!“ komutunda “Marş” kelimesi yaptırım komutudur.
- “Kıt’a Dur!“ Komutunda ”Kıt’a” kelimesi bildirim komutudur.
Bazı komutlarda bildirim ve yaptırım komutları birleşmiştir. Bunlara tek zamanlı komutlar denir. Örneğin ”Rahat”, ”Hazır ol!” komutları tek zamanlı komutlardır.
SIRALANMALAR
Düzen alıştırmalarında iki çeşit sıralanma vardır:
1- Geniş kolda sıralanma
2- Derin kolda sıralanma
Geniş Kolda Sıralanma
Geniş kolda sıralanma, öğrencilerin yan yana geçerek yaptıkları sıralanma çeşididir. Geniş kolda sıralanmanın bir diğer adı ”safta sıralanma”dır.
Geniş kolda sıralanmayı ihtiyaca göre ikili, üçlü, dörtlü olarak uygulamak mümkündür.
Yukarıdaki görselde üçlü olarak uygulanmış geniş kolda sıralanma örneği görmektesiniz.
Geniş kolda sıralanma yapılırken hizaya gelme ve aralık almalar, sıranın sağ başı temel alınarak oluşturulur.
Yukarıdaki görselde de görüldüğü gibi, geniş kolda sıralanırken hizaya gelme; başı omuz üzerinden 90 derece sağa çevirip bakarak yapılan kontrol ile oluşturulmaktadır.
Aralık almalar ise üç şekilde oluşturulmaktadır:
1- Dirsek temas aralığı
2- Tek kol aralığı
3- Çift kol aralığı
Derin Kolda Sıralanma
Öğrencilerin arka arkaya durarak, bir doğru üzerinde oluşturdukları sıralanma şekline derin kolda sıralanma denir.
Derin kolda sıralanma yapılırken aralık alma, sol kol öndeki kişinin omzuna uzatılarak yapılır.
DÖNÜŞLER
Dönüşler; sağa, sola ve geriye dönüş şeklinde uygulanmaktadır. Dönüş komutu hangi yöne verilmişse, o ayağın topuğu ile diğer ayağın ayakucunda (pençe) dönüş gerçekleştirilir. Devamında arkada kalan ayak, öndeki ayağın yanına getirilir.
Yani sağa dönerken sağ ayağın topuğu ile sol ayağın ayakucunda; sola dönerken sol ayağın topuğu ile sağ ayağın ayakucunda dönüş gerçekleştirilerek arkada kalan ayak öndeki ayağın yanına getirilir.
Geriye dönüşler daima soldan yapılır. O yüzden geriye dönerken, sola dönüşte olduğu gibi sol ayak topuğu, sağ ayak pençesinde dönüş gerçekleştirilir. Devamında arka ayak, öndekinin yanına getirilir.
YÜRÜYÜŞLER
Yürüyüşler üçe ayrılmaktadır:
1- Adi adım yürüyüş (Serbest yürüyüş)
2- Uygun adım yürüyüş
3- Tören adımı (merasim) yürüyüş
- Yürüyüşlere daima sol ayak ile başlanır!
1- Adi Adım Yürüyüş
Sırayı bozmamak kaydıyla adım birliğinin aranmadığı yürüyüş biçimidir.
”Adi adım, marş” komutu ile yürüyüşe geçilir.
2- Uygun Adım Yürüyüş
Uygun adım yürüyüşte, adım birliği aranır. Adım birliğinden kasıt, gruptaki herkesin aynı anda aynı ayağının yere basmasıdır.
”Uygun adım, marş” komutu ile yürüyüşe geçilir.
Bu yürüyüş şekli, yerinde sayma şeklinde de yapılır. Bunun komutu ise ”Yerinde say, marş” şeklindedir. Bu komutla birlikte, grup ileri hamle yapmadan olduğu yerde yürüyüş temposu tutar.
Uygun adım yürüyüşte eller sallanır, dizler çok fazla çekilmez.
3- Tören Adımı (Merasim) Yürüyüş
Bu yürüyüş, resmi bayramlarda töreni kabul eden kişi ya da protokolün önünden geçerken uygulanır. Bacaklar kalçadan gergin olarak kaldırılır, ayak tabanları karşıdan görülmeyecek şekilde ileri uzatılır ve ayak tabanı sertçe yere vurulur. Protokolü selamlarken baş sağa çevrilir ve kollar sallanmaz.
Yürüyüşlerde Duruş Komutu ve Uygulanması
Yürüyüşlerde duruş komutu ”Kıt’a Dur” şeklindedir. Bu komutta Kıt’a kelimesi bildirim, Dur kelimesi yaptırım komutudur.
Yürüyüş esnasında sol ayak yere basarken Kıt’a komutu, sağ ayak yere basarken Dur komutu verilir. Devamında sol ayak yere basılır ve sağ ayak sol ayağın yanına sertçe getirilerek duruş gerçekleştirilir. Yani ”dur” komutu geldikten sonra iki sayıda duruş gerçekleştirilmiş olur.
Bunların resimleriyle ve yazılarını yaz dedi 5 sayfamı kapladı ama güzel
ağla benim üç sayfamı kapladı
Cok fazla hocamız ödev verdi
Selam Mesut hocam teşekkürler katkılarınız için..Ayrıca ritm çalışması ve yürürken ayak değiştirme çalışmalarıda olursa harika olur sanıyorum.
Eksik bu tamamı bu değil
tşekkürler emeğinie sağlık
Ayn öyle
Çok değerli ve somutlaştırıcı olan bu çalışma için teşekkürü bir borç bilirim. Paylaşımınız teorik olan konuyu somutlaştırmakla kalmayıp akılda kalıcı da içinde bulunduruyor. Beden Eğitimi ve Spor dersi adına daha çok görsel döküman ve özellikle videolarla da desteklemenizi rica edyorum hocam. Başarılarınızın devamını dilerim.