İnsan yaşamı boyunca gerek gündelik yaşam aktiviteleri (yürüme, eğilme, kalkma vb), gerekse de sportif aktiviteler için kas ve eklemlerini kullanarak hareket eder. Özellikle de sportif aktivitelerde başarılı olabilmek için kuvvet, dayanıklılık, sürat ve koordinasyon gibi motorik özellikleri geliştirmek gerekir. Bunun için de esneklik, yani hareketliliğe ihtiyaç duyulur. Zira esnek olmayan eklem yapısı ile vücudun hareketleri uygulaması zorlaşır ve verimlilik azalır.
Esneklik, eklemlerin geniş açıda hareket edebilme yeteneğidir. Gelişmiş bir esneklik hareketlerin uygulanmasını kolaylaştırmasının yanı sıra, sakatlanma riskini de önemli ölçüde azaltır. Çünkü vücudun ani durumlara karşı manevra kabiliyeti gelişir.
Esnekliği etkileyen faktörleri aşağıdaki gibi ifade edebiliriz:
- Eklem yapısı (Omuz eklemi gibi bazı eklemler, çok daha geniş hareket aralığına sahiptir)
- Isınma (Antrenman öncesi iyi bir ısınma yapılarak esneklik kabiliyeti %20’ye kadar artırılabilir)
- Yorgunluk (Yorgunken esneklik düşük olur)
- Hareket zamanı (Esnekliğin zirvede olduğu saatler sabah 10-11, akşam 16-17 arasıdır. Sabahın erken saatleri ise en düşük değerlerin görüldüğü zaman dilimidir)
- Yüklenme kalitesi
- Yaş (Yaş arttıkça esneklik kabiliyeti azalır.)
- Cinsiyet (Kadınlar, fizyolojik yapıları gereği erkeklere kıyasla daha esnektir)
İyi bir esnekliğe sahip olunmadığında teknik bir hareketin öğrenilmesi zorlaşır ve vücut sakatlıklara daha açık hale gelir. Kuvvet, dayanıklılık, koordinasyon gibi motorik becerilerin geliştirilmesinde zorluklar yaşanır. Bunun sonucunda kombine hareketlerin olduğu spor dallarında başarı azalır. Hareket açısı, adım uzunluğu, hızlanma mesafesi az olacağından sürat becerisi de azalır.
Esneklik çalışmaları günlüktür. Yani iyi bir esneklik düzeyine ulaşabilmek ve bunu koruyabilmek için, her gün esnekliğe yönelik egzersizlerin yapılması gerekir. Bu çalışmalar vücudun yorgun olduğu zamanlarda yapılmamalıdır.
Kuvvet, dayanıklılık, sürat, çabukluk çalışmalarından veya müsabakalardan önce mutlaka esneklik egzersizleri yapılarak vücudun antrenmana ya da müsabakaya hazır hale getirilmesi gerekir. Bu çalışmalar sayesinde kaslara daha fazla kan pompalanarak besin ve oksijen akışı hızlanır, eklemlerin hareket aralığı genişler. Bununla birlikte sporcunun psikolojik olarak da istenilen seviyeye gelmesi sağlanmış olur.
Ergenlik döneminde hızlı kemik gelişime karşılık kasların gelişimi daha yavaştır. Bu durum esneklik kaybı yaratacağından ergenlik döneminde esnetme hareketlerinin uygulanması oldukça önemlidir. Oluşan esneklik kaybının telafi edilmemesi performans düşüklüğünün yanı sıra, ağrı ve sakatlıklara neden olabilecektir.
Esnekliği bireysel çalışmalar, eşli çalışmalar ya da aletle yapılan çalışmalarla (pilates topu, direnç bantları vb) geliştirmek mümkündür.
İlk yorum yapan olun