Turistik Ürün Nelerden Oluşur?

Üretilen her ürün ve hizmetin, alıcı bulabilmesi için kendine has birtakım özellikler taşıması gerekir. Turistik ürün de bu kapsamda değerlendirilmektedir. Dolayısıyla turistik ürün diye nitelendirdiğimiz çeşitli mal ve hizmetlerin de birtakım spesifik özellikler taşıması gerekir. Aksi takdirde piyasa koşullarında ürün yaşam eğrisini istikrarlı bir şekilde sürdürmek mümkün olmayacaktır.

Çekicilik

Çekicilik, turistik ürünü benzerlerinden ayıran ve tercih edilmesini sağlayan birtakım ayırıcı özelliklerdir. Bir bölgenin turistik değer taşıyabilmesi için çekici olması gerekir. Çekiciliği belirleyen unsurları kendi içinde ”doğal unsurlar”, ”sosyokültürel unsurlar”, ekonomik unsurlar” ve ”psikolojik unsurlar” olmak üzere dört gruba ayırabiliriz.

Doğal unsurlar: Coğrafik durum, iklim, doğal güzellikler, temiz hava, temiz su kaynakları, deniz suyu sıcaklığı, deniz suyundaki tuz oranı, ortalama güneşli gün sayısı, yağmurlu gün sayısı, kış turizminde karın kalınlığı ve kar mevsiminin uzunluğu, temiz deniz, hayvan türleri, bitki örtüsü, kaplıca ve şifalı sular vb. çekiciliği oluşturan faktörlerdir. Bu faktörlerden bir ya da daha fazlası turistik destinasyonun çekiciliğine katkıda bulunabilmektedir.

Sosyokültürel unsurlar: Gelenek ve görenekler, kültürel varlıklar (müzeler, anıtlar, ibadet yerleri, tarihi kentler vb.), siyasal yapı, eğitim durumu, kentleşme düzeyi vb. çekiciliğin sosyolokültürel faktörleridir. Bu faktörler doğal faktörleri destekleyici nitelikte olmasına karşılık, kimi zaman tek başlarına da bir çekicilik özelliği gösterebilmektedir.

Ekonomik unsurlar: Turizm ürünlerinin fiyatı, genel ekonomik durum, paranın satın alma değeri, altyapı olanakları, turizm sektörünün durumu ekonomik unsurları oluşturur. Turistik ürünlerin talep görmesinde tüketicilerin en çok önem verdiği hususlardan biri de ekonomik faktörlerdir. Çünkü maddi açıdan belirli bir maliyete katlanma zorunluluğu söz konusu olmaktadır.

Psikolojik unsurlar: Ülkeler arası tarihsel, kültürel ve dinsel ilişkiler, toplumların gelenek, görenek ve davranış biçimleri, yöneticilerin gelenek ve davranışları, moda, alışkanlık, özenti (snobizm), sempati ya da iticilik duygusu psikolojik faktörleri oluşturur. Üstte belirtmiş olduğumuz üç unsurun tamamı yeterli düzeyde olsa dahi psikolojik olarak olumsuz algılanan bir turistik yerin talebi negatif yönde etkilenebilmektedir.

Etkinlikler

Yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeyde sınıflandırılabilecek olan etkinlikler festival, fuar, kongre, bayram, şenlik, karnaval, spor organizasyonları olarak sınıflandırılabilmektedir. Dünya çapında pek çok önemli etkinlik düzenlenmekte ve bu etkinlikler büyük turist akışlarına neden olmaktadır. Dünya Kupası organizasyonları veya festivalleri buna örnek olarak gösterebiliriz. Bazı etkinlikler ise bulunduğu yöre ile özdeşleşen, o yörenin başlıca çekicilik unsurunu oluşturan ve genellikle yörenin adıyla veya ayırıcı özelliğiyle anılan bir yapıdadır.

Ulaşılabilirlik

Ulaşılabilirlik, çekiciliğe sahip bir turistik yere hem zaman hem de maddi maliyet açısından kolayca ulaşılabilmesine yönelik altyapı olanaklarının yeterli düzeyde var olması olarak tanımlanabilir. Ulaşılabilirliği düşük olan turistik destinasyonlar ne kadar çekici olurlarsa olsunlar, pazarlanmasında güçlükler yaşanır. Bu nedenle turistik ürünün pazarlanmasında karayolu, denizyolu, havayolu ve demiryolundan oluşan ulaşım olanaklarına büyük önem verilmelidir.

Turizm İşletmeleri

Turizm işletmelerini temel olarak ulaştırma, konaklama ve yiyecek-içecek işletmeleri olarak ele alabiliriz. Zira bu işletmeler, turizm için olmazsa olmaz niteliğindedir.

Turizmin kısa süreli bir yer değiştirme hareketi olduğu göz önünde bulundurulduğunda, ulaştırma işletmelerinin önemi daha iyi anlaşılacaktır. Bu nedenle turizm işletmeleri arasında ilk sırada ulaştırma işletmeleri gelir. Ulaştırma işletmeleri kara, hava, deniz ve demiryolu olmak üzere dört grupta hizmet vermektedir.

Turistik ürünü talep eden bir turistin en önemli beklentileri arasında güvenlik, barınma ihtiyacı, yeme içme ve konfor gelmektedir. Turistlerin bu ihtiyaçlarını karşılayan işletmeler konaklama işletmeleridir. Turistik destinasyona vardıktan sonra en önemli beklentiyi bu unsurlar oluşturduğu için konaklama işletmelerini ikinci sırada ele alıyoruz. Oteller, moteller, tatil köyleri, pansiyonlar, kampingler başlıca konaklama işletmeleridir.

Üçüncü sırada ele aldığımız işletme türü ise yiyecek-içecek işletmeleridir. Turistlerin konaklama süresi içerisinde gıda gereksinimlerini karşılayan bu işletmeler müstakil olarak hizmet verebilmelerine karşılık, konaklama işletmelerinin bünyesi altında da faaliyet gösterebilmektedir.

Turizm sektöründeki bir diğer önemli işletme kolu, toptancılık ve aracılık hizmetlerini yürüten tur operatörleri ile seyahat acentalarıdır. Tur operatörleri paket tur adı altında bileşik ürünler oluşturup pazarlayarak turizm hareketlerine dinamizm kazandırır. Seyahat acentaları ise tur operatörlerinin oluşturdukları paket turları onların adına pazarlayan aracı işletmelerdir.

İmaj

İmajı, zihinde tasarlanan genel görünüş, izlenim olarak tanımlayabiliriz. İmaj, ürünlerin pazarlanmasında en önemli ayırt edici işlevi gören unsurlardan biridir. Örneğin Türkiye’nin Akdeniz kıyıları deniz-kum-güneş turizmi imajına sahiptir ve bu özelliğinden dolayı her yıl büyük oranda turist çekmektedir. Aynı şekilde New York iş turizmi, İstanbul kültür turizmi imajına sahip bölgelerdir. Turistik destinasyonların çeşitli pazarlama teknikleri ile zaman içerisinde oluşturdukları olumlu imaj, tercih edilmelerinde büyük bir etkiye sahiptir. Aksine çeşitli sebeplerle olumsuz olarak gelişen imaj ise, ilgili destinasyonu turistlerin tercihleri arasından çıkarmalarına neden olmaktadır.